راهنمای سفر به استان اردبیل

استان اردبیل یکی از مناطق گردشگری و تاریخی ایران است که در شمال غربی ایران و منطقه آذربایجان واقع شده است. اردبیل دارای قدمتی ۳۰۰۰ ساله در حاشیه جاده ابریشم است و مملو از بناهای تاریخی و باستانی و مقبره‌ها و بقعه‌ها است. هوای مطبوع و خنک این استان در فصل‌های بهار و تابستان و آب‌گرم‌های متعدد آن، از دیگر ویژگی‌هایی هستند که موجب جذب گردشگران به این منطقه می‌شود.

استان اردبیل از شمال به جمهوری آذربایجان، از غرب به آذربایجان شرقی، از شرق به استان گیلان و از سمت جنوب به استان زنجان محدود است. این استان دارای ۱۰ شهرستان است که هرکدام جذابیت‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این میان شهرستان سرعین بیشترین تعداد گردشگران را به خود اختصاص می‌دهد. با توریست95 همراه باشید تا از اطلاعات مورد نیاز برای سفر و برآورد هزینه‌ی سفر به این استان با خبر شوید.

راه‌های ارتباطی

شما از هر دو طریق زمینی و هوایی می‌توانید به اردبیل سفر کنید. راه‌های زمینی اتوبوس  و اتومبیل شخصی است. در میان مسیر‌هایی که که می‌توانید با اتومبیل شخصی به اردبیل بروید، مسیر‌های جاده اسالم به خلخال یا گردنه‌ حیران پیشنهاد می‌شود. با انتخاب این مسیرها مجبور به طی کردن مسیر طولانی‌تری هستید، اما مناظر بسیار دیدنی و زیبای این جاده‌ها یکی از بهترین خاطرات سفرتان را رقم خواهد زد.

آب و هوا

اردبیل یکی از شهرهای سردسیر کشور است که زمستان‌های بسیار سردی دارد. البته در این فصل‌ها لذت استفاده از آب‌گرم‌ها بیشتر می‌شود (تصور کنید درون آب‌گرمی روباز هستید در حالی که برف می‌بارد). این شهر در بهار و تابستان آب و هوای خنک و دل‌نشینی دارد، با این حال پیشنهاد می‌کنیم که در این فصل‌ها نیز لباس گرم همراه داشته باشید.

اطلاعات اقامت

گزینه‌های موجود برای اقامت در این استان هتل‌ها، هتل آپارتمان‌ها و سوئيت‌ها هستند. در بین شهر‌های اردبیل، تعداد اقامتگاه‌های سرعین از همه بیشتر و قیمت آن‌ها در فصل‌های تابستان و بهار بیشتر است.

از بهترین اقامت‌گاه‌های این استان می توان به هتل شورابیل اردبیل، هتل لاله سرعین، هتل سبلان اردبیل، مهمان‌سرای جهان‌گردی خلخال و هتل‌آپارتمان پدرام سرعین اشاره کرد. اگر به دنبال اقامت‌گاه‌های اقتصادی‌تری هستید، می‌توانید به هتل‌آپارتمان نادری اردبیل، هتل شیخ صفی اردبیل، هتل‌آپارتمان پیمان سرعین یا هتل صحت سرعین مراجعه کنید. قیمت این هتل‌ها برای یک‌ شب اقامت در اتاق دونفره، در کمترین حالت ۶۰ هزار تومان و در بیشترین حالت ۳۰۰ هزار تومان است. عکس زیر هتل پدرام  سرعین را نشان می‌دهد.

رستوران‌ها و غداها

اردبیل غذاهای محلی مقوی و لذیذی دارد که باعث می‌شود در سفر به آنجا بتوانید چند روزی از غذاهای همیشگی و حاضری راحت شوید. پیچاق قیمه، چیغیرتمای مرغ، آش دوغ، آش میوه، سوتی پلو، کوکوماه، باسترپلو، امام بایلدی، پلوقیسی، فطیر سنتی اردبیل، قطاب، گیلدیک آشی (نسترن وحشی)، چندین مدل آش سنتی آذری (اوماج، اون‌بش، تورشولو، تندیر آشی و...)، تره اسفناج، دسر خشیل، خینگل، چای چورکگی، تل تل و هلوای سیاه از جمله این غداها هستند.

در این میان پیشنهاد می‌کنیم که آش دوغ، پیچاق قیمه و آش میوه و فطیر و هلوای سیاه را حتما امتحان کنید.

رستوران تاریخی شاه عباس اردبیل

از رستوران‌های معروف این استان می‌توان به رستوران تاریخی شاه عباس (اردبیل، خیابان مطهری، بعد از پل یاقوت - قیمت بالا - غذای سنتی)، کبابی حاجی بیوک (شهر اردبیل، خیابان انقلاب، میدان ملت - قیمت متوسط - غذای مخصوص قابراقا)، رستوران عدل (سرعین، خیابان ولیعصر - قیمت متوسط - غذای ایرانی و کباب)، چلوکبابی فرزاد (سرعین، خیاان ولیعصر، فلکه‌ی ساری سو - قیمت متوسط)، فست‌فود پیزا پیزا (اردبیل، خیابان ظهیر نژاد - قیمت متوسط)، کبابی حاجی مالک (اردبیل، خیابان ساحلی - قیمت متوسط) و رستوران قربان (اردبیل، خیابان سعدی، چهرراه باغ‌میشه - قیمت متوسط - غدای مخصوص خوراک کوبیده) اشاره کرد.

حمل و نقل عمومی

برای جابجایی در این استان می‌توانید از تاکسی یا اتوبوس استفاده کنید. متاسفانه هنوز خط مترو آن احداث نشده است. قیمت تاکسی و اتوبوس در این شهر از قیمت منصفانه و مطلوبی برخوردار است.

مکان‌های گردشگری

بقعه شیخ سفی الدین اردبیلی

آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی واقع در میدان عالیقاپو شهر اردبیل بهترین مکان برای کسانی است که با دیدن بناهای تاریخی به وجد می‌آیند. این مکان در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. علاوه بر شیخ صفی الدین این مکان مرقد شاه اسماعیل اول و همسر ساه اسماعیل اول و بسیاری از کشته شدگان جنگ چالدران می‌باشد.

این مجموعه توانسته است ده‌ها اثر در زمینه‌های مختلف هنری را گردهم آورد. کاشی‌کاری معرق و مقرنس، خط خطاطان بزرگ دوره‌ی صفوی، گچ‌بری کتیبه‌های زیبا، نقره‌کاری، منبت‌های ارزنده، تذهیب و طلا‌کاری، نقاشی و تنگ‌‌بری قسمتی از این آثار ارزشمند و نفیس است. رواق یا قندیل خانه که در طول تاریخ محل نگه‌داری اشیا گران‌بها بوده است، از جمله جاهایی است که حتما باید در دیدار از بقعه شیخ صفی الدین از آن دیدن کنید.

 لازم به ذکر است که یک جفت قالی ایرانی معروف در آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یافت شده است.

این قالی از نظر طرح و بافت یکی از نفیس‌ترین و مشهورترین قالی‌های جهان است که در فهرست ۵۰ اثر شاهکار هنری برگزیده جهان قرار گرفته است. قالی اردبیل یک سند تاریخی با تاریخ و امضا است و در سال ۹۱۸ خورشیدی (۹۴۶ ه.ق / ۱۵۳۹ میلادی) در سیزدهمین سال پادشاهی شاه تهماسب بافته شده‌است. تار و پود آن ابریشمی است و گره‌های فارسی دارد.

در سال ۱۸۹۲ قالی بزرگتر توسط کمپانی «رابینسون» در معرض فروش گذاشته شد. «ویلیام موریس» که از جانب موزه در مورد آثار هنری تحقیق می‌کرد، طی گزارشی این فرش را فوق العاده و منحصر به فرد و بسیار زیبا توصیف کرد و اصرار به خرید آن داشت. در ماه مارس ۱۸۹۳ «موزه ویکتوریا و آلبرت» با پرداخت ۲۰۰۰ پوند صاحب این قالی شد.چند سال پیش کارشناسان فرش به موزه‌ی آلبرت لندن رفتند و با وجود سختی‌های فراوان از طرف موزه، بررسی‌های اولیه را انجام دادند. در نهایت این فرش دوباره با همت  فرشبافان ایرانی باهمان طرح و اندازه و گره بافته شد. البته شکی نیست که این فرش ارزش همان فرش را ندارد، اما در جایگاه خود فرشی بسیار نفیس و ارزشمند در دوره‌ی خود است.

 فرش مجدد بافته شده توسط فرشبافان ایرانی 

 موزه آلبرت هال لندن فرش شیخ صفی الدین اردبیلی 

دریاچه شورابیل

دریاچه‌ی زیبای شورابیل در جنوب شرقی شهر اردبیل به سمت خلخال واقع شده است و قدمتی بیشتر از دریاچه ارومیه دارد. علت نام‌گذاری این دریاچه شور بودن آب آن است.

در اطراف این دریاچه امکانات تفریحی، فرهنگی و گردشگری زیادی فراهم شده است که باعث لذت بردن هرچه بیشتر گردشگران این منطقه می‌شود. هنگام بازدید از این دریاچه می توانید به مرکز خرید پروما در نزدیکی آن سر بزنید.

دریاچه نئور

این دریاچه دیدنی در جنوب شرقی شهر اردبیل و بین اردبیل و خلخال واقع شده است. بهترین فصل برای این دریاچه بهار و تابستان است. این دریاچه از دو دریاچه کوچک و بزرگ تشکیل شده است که در فصل بهار این دو دریاچه به هم می‌پیوندند.

پیست اسکی آلوارس

با سفر به این منطقه دو تیر را با یک نشان می‌زنید. از طرفی هم‌نشینی با عشایر و از طرف دیگر ورزش زمستانی و مهیج اسکی این منطقه را به مکانی محبوب برای گردشگران تبدیل کرده است. در فصل‌های بهار و تابستان نیز با مناظری فوق‌العاده و طبیعتی زیبا روبرو خواهید شد.

این مکان واقع در ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین است.

فندقلو و پیست اسکی روی چمن فندقلو

این منطقه با طبیعت بی‌نطیر و مثال‌زدنی در ۱۰ کیلومتری شهرستان نمین، از مفرح‌ترین نقاط گردشگری ایران است. پیست اسکی روی چمن فندقلو که مطابق با استاندارد‌های جهانی است، سالانه گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند.

پیست اسکی و طبیعت زیبا در کنار جاذبه‌های دیگر مثل آب‌گرم مشه‌سویی، دشت‌های پوشیده از نادرترین گل‌های جهان، آبشار‌های دیدنی و چشمه‌های گوارا و همچنین دارا بودن اقامت‌گاه‌های شبانه روزی، فندقلو را تبدیل به یکی از پرطرفدارترین مناطق کردشگری کرده است.

کهنه قلعه

این قلعه در مشکین شهر و در ارتفاعات شرقی رودخانه‌ی باغ نوروز واقع شده و از تاریخی‌ترین بناهای ایران است. در تحقیقات باستان‌شناسی این قلعه نشان‌هایی از دولت ماد و حتی قبل‌تر از آن پیدا شده است. همچنین سنگ‌نوشته‌ی معروف این قلعه، اولین سنگ‌نوشته دوران ساسانی کشف شده در آذربایجان است.

مجتمع آب‌درمانی سبلان

این مجموعه با ترکیب امکانات مدرن و طبیعت زیبا و رعایت آخرین استاندارد‌های آب‌درمانی، یکی از بهترین مقاصد گردشگرانی است که برای دیدن آب‌گرم‌های اردبیل به سرعین می‌روند. نمای زیبای طلایی ، فضای سبز زیبا، پارکینگ اختصاصی، دوش‌ها و وان‌های متعدد و خدمات پزشکی برای مردان و زنان از دیگر ویژگی‌های این مجموعه است.

آب‌گرم شابیل و دریاچه آت‌گولو شیروان دره

شیروان دره از میراث‌ با ارزش زمین‌شناسی است که رسوبات آتش‌فشان سبلان منظره‌های حیرت‌انگیزی را در آن به‌ جا گذاشته است. آبگرم‌های زیادی در مسیر این دره وجود دارد که برخی از آن‌ها به صورت آبشار در‌آمده‌اند و رسوبات گوگرد آن‌ها مناظر زیبایی را پدید آورده است. در این میان شابیل از معروف‌ترین این آب‌گرم‌ها است که آب آن دارای خاصیت‌ درمان پادرد و کمر درد است و برای اعصاب مفید است.

این منطقه در جنوب غربی مشکین شهر و در دامنه‌ی غربی کوه سبلان قرار دارد.

افسانه‌های زیادی در مورد این منطقه‌ی بکر و دیدنی با طبیعت وصف‌ناپذیرش وجود دارد. مردم محلی بر این باورند ک شیروان دختری بوده است که چون به وصال عشق خود نرسیده، از بلندی خود ا به این دره انداخته است. هم‌چنین در مورد دریاچه‌ی آت‌گولو در سمت غرب شیروان دره نیز نقل می‌شود که زمانی که بابک خرمدین کشته می‌شود، اسب وی از دوری صاحبش خود را به این دریاچه می‌رساند و در آن مخفی می‌شود و شاهسون‌ها می‌گویند این اسب گاهی از دریاچه خارج شده و زیر نور ماه به دنبال صاحب خود شیهه می‌کشد.

دریاچه‌ی زیبای آت‌گولو در سمت غرب شیروان دره واقع شده است. برای ورود به این منطقه باید از کنار آبشاری با ارتفاع ۴۰ متر به سمت پایین رفت که توصیه می‌شود حتما وسایل لازم برای فرود به همراه داشته باشید.

پل معلق پیرتقی

اگر دوست دارید سفری هیجان‌انگیز داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از این پل معلق دیدن کنید. عبور بر فراز دره‌هایی عمیق همراه با تکان‌های وحشتناک پل یا زیپ لاین کنار آن قطعا یکی از تجربه‌های به یاد مادنی شما خواهد شد. این پل معلق در شهر هشتجین خلخال یکی از بلندترین پل‌های معلق ایران است.

دهکده سنگی ویند کلخوران

دیدن خانه‌هایی بی‌نظیر که در دل کوه با ظرافت تمام ساخته شده‌اند و بعضا دارای چند اتاق هستند، می‌تواند برای شما خاطره‌ای به یاد ماندنی به‌جای بگذارد. این منطقه در روستای ویند کلخوران در ۵ کیلومتری جنوب غربی سرعین واقع شده است.

تنگه قشلاق

باز هم مشکین شهر و باز هم طبیعتی بکر و چشم‌نواز؛ این‌بار در منطقه‌ی مرادلو. سخره‌های زیبای این منطقه که مانند تندیس‌های سر برافراشته‌اند، جدابیت بی‌نطیری دارند. مکان این منطقه روی نقشه به صورت تقریبی است و شما برای رسیدن به آن باید از جاده مشکین شهر - اربیل، نرسیده به شهرک صنعتی، به جاده فرعی پیچیده و از روستاهای آقدرق، بیجق و رودخانه‌ی قره سو بگذرید.

آبشار و آب‌گرم سردابه

آبشار ۲۰ متری و زیبای سردابه واقع در ۲۸ کیلومتری غرب شهرستان اردبیل، یکی دیگر از مکان‌های دیدنی این استان است.

در نزدیکی این آبشار یک آب‌گرم با خاصیت درمانی برای بیماری‌های یرقان و زردی وجود دارد.

تالاب پته‌خور

در شرق شهر اردبیل روستایی به نام پته‌خور وجود دارد که تالابی دیدنی دارد. علاوه بر هوایی مطبوع و دلنشین، تماشای پرندگانی که برای استراحت در فصل سرما به این تالاب پناه می‌برند و پرواز دسته جمعی آن‌ها بر روی تالاب، پته‌خور را به یک قطب گردشگری تبدیل کرده است.

این مکان مناسب‌ترین زیستگاه برای درنای سیبری که در حال انقراض است، شناخته شده است.

بازار قدیمی اردبیل

در هر شهری بازار‌‌هایی وجود دارد که گردشگران و اهالی آن می‌توانند خرید‌های خود را از آن‌جا انجام دهند، اما معماری با شکوه و زیبای مربوط به دوران صفوی این بازار آن باعث شده تا گردشگران هم خرید کنند و هم ار دیدن آن  لذت ببرند. نورگیرهایی که روی سقف‌های گنبدی این بازار کار شده است در هنگام ظهر به زیبایی آن می‌افزاید.

آب‌گرم گیوی

بی‌شک آب‌گرم‌ها یکی از مقاصد ثابت گردشکران در سفر به اردبیل است. اگر به دنبال آب‌گرم‌ها و خاصیت‌های درمانی بی‌شمار آن‌ها هستید، آب‌گرم گیوی را فراموش نکنید. این آب‌گرم که در شهرستان کوثر اردبیل واقع شده، دارای خواص درمانی برای مریضی‌های پوستی و مفصلی مثل رماتیسم و درد مفصل است.

این آب‌گرم در نزدیکی شهرستان زیبای خلخال است و اطراف آن مناظر طبیعی و باغ‌های زیبایی وجود دارد که این مکان را به محلی مناسب برای اقامت تبدیل کرده است.

قلعه قهقهه

در نزدیکی روستای کنچوبه و قره آج در منطقه‌ی مرادلو مشکین شهر، قلعه‌ای با دیوار‌های بلند و پرتگاه‌های عمیق اطراف آن توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. این قلعه محل زندانی شدن شیخ احمد گیلانی و شاه طهماسب صفوی بوده است که پرتگاه‌های عمودی اطراف آن گویی به دست انسان ساخته شده است.

مقبره تاریخی شیخ حیدر

این بنای تاریخی واقع در خیابان باهنر مشکین شهر مقبره‌ی پادشاه اسماعیل اول است که در باغی بسیار باصفا و دیدنی قرار دارد. آخرین تحقیقات قدمت آثار این بنا را به سال ۷۳۱ هجری نسبت می‌دهد.

پیکره سنگی بابا داود

تابحال چیزی در مورد ابوالهول ایرانی شنیده‌اید؟ پیکره‌ی سنگی بابا داود در شهر عنبرانِ شهرستان نمین بر روی صخره‌ای ۲۰ متری ساخته شده است و چهره‌ای انسانی را نشان می‌دهد. عده‌ای معتقدند این تندیس همان نگهبان دریای خزر است که در شبرنگ‌نامه به آن اشاره شده است.

همچنین در دامنه این تندیس غاری به اسم چله خانه‌ی بابا داود وجود دارد که نطر بسیاری از گردشگران را به خود جلب می‌کند. این مکان دیدنی در ۱ کیلومتری شهر عنبران به سمت روستای عنبران علیا قرار گرفته است.

دریاچه‌ی قله‌ی سبلان؛ مخصوص کوه‌نوردان

این دریاچه یکی از زیبایی‌های منحصربه‌فرد سبلان است و روی قله‌ی آن قرار دارد. برای صعود به این قله مرتفع ۴۸۱۱ متری، تجهیزات کوه‌نوردی لازم خواهید داشت. در دامنه‌ی این کوه نیز آب‌گرم‌ها و آبشارهای زیادی وجود دارد که به زیبایی آن می‌افزاید. سه مسیر برای سعود به این قله وجود دارد: مسیر شمال شرقی که از آب‌گرم شابیل شروع می‌شود، مسیر غربی که از پای دریاچه‌ی قره گل شروع می‌شود و مسیر جنوبی که سخت‌ترین مسیر برای سعود به قله است و پیست اسکی آلوارس در آن قرار دارد.

عده‌ای از بومیان و حتی نویسنده‌ای مانند نیچه، این کوه را محل بعثت پیامبر ایران، زرتشت، می‌دانند.

صنایع دستی و سوغات

قالی، گلیم و جاجیم‌های اردبیل از گذشته شهرت فراوان داشته و از کالاهای نفیس منطقه آذربایجان است که حدود ۸۰ درصد تولیدات آن‌ها (که معمولا محصول روستاها و اطراف شهر است) به کشورهای خارجی صادر می‌شود. دیگر صنایع دستی چشم‌گیر اردبیل شامل شال‌ بافی، پشتی، قلاب دوزی، نقره‌کاری، قلم‌زنی، خاتم‌کاری و سفال‌گری است.

از جمله سوغات اردبیل عسل طبیعی سبلان، عصاره‌ی گل‌های سبلان، حلوای سیاه، سرشیر، کره محلی، شکلات روسته، شیرینی‌های محلی و تخمه آفتابگردان است.

لیست دیدنی‌های سه شهرستان پر طرفدار اردبیل

مشکین شهر

از جاذبه‌های طبیعی بیشمار این شهر زیبا می‌توان به آبشار گورگور ملک سویی، آبشارهای شیروان دره سی، آبشار شلاله، آبشار منطقه سامانلی، استخر طبیعی قارا گول، استخر طبیعی طاووس گولی، استخر طبیعی جیران گولی، پارک جنگلی خیاو چای، دریاچه آت گولی، دریاچه کوه سبلان، زیستگاه حیات وحش شیروان دره سی، زیستگاه حیات وحش زیناب دره‌ سی، زیستگاه حیات وحش هوشنگ میدانی، جنگل دره انار، جنگل محمد علی بیگ، جنگل دمیرچی کندی، جنگل تقی گولی، چشمه آب گرم قینرجه، چشمه آب گرم شابیل، چشمه آب گرم قوتورسویی، چشمه آب گرم دودو، چشمه آب گرم ملک سوئی، چشمه آب گرم موئیل، چشمه آب گرم ترش سویی، چشمه آب گرم ایلاندو، چشمه آب انزان،  چشمه آب معدنی مازافا، طبیعت منطقه کپز، طبیعت منطقه قشلاق تنگ، طبیعت منطقه حتم میشه سی، منطقه ییلاقی کوه سبلان و منطقه شکار ممنوع گندیمن اشاره کرد.

 جاذبه‌های تاریخی این شهرستان نیز امام زاده فخرآباد، دروازه سنگی شهریری، سنگ بالا خانه قره باغلار، سنگ افراشته های احمد آباد، قلعه کهنه یا کهنه قلعه سی، قلعه اُنار، قلعه دیو یا دیو قلعه سی، قلعه ارشق، غار تاریخی داشکسن، قلعه قهقهه، غارهای لاهرود، غارهای باستانی قارا کوهیل شهریری، غار باستانی بلوس، غار باستانی آغزا کوهیل، سنگ نبشته ساسانی، غار ولزیر، غار چونبر کوهیلی، غار قاخورد دره سی، محوطه تاریخی شهریری یا پیرازمیان،غار امام کوهیلی، محوطه باستانی قاینارجا مازافا، محوطه باستانی ایلانلی داغ، محوطه باستانی قره درویش، منطقه باستانی کول انبار، محوطه باستانی گبکلو، منطقه تاریخی خارابا مشیران، موزه مردم شناسی و تاریخی و نقوش صخره‌ای گیللر محمد حسن است.

سرعین

بی‌شک هرکسی قصد سفر به سرعین می‌کند یکی از اهدافش استفاده از آب‌گرم‌ها است. در اینجا به طور خلاصه اسامی آب‌گرم‌های سرعین را ذکر می‌کنیم که در بین آن‌ها سه آب‌گرم گاومیش گلی و بش باجیلار و مجتمع آب‌درمانی سبلان از همه شلوغ‌تر و پرطرف‌دارتر هستند.

گاومیش گلی، بش باجیلار، مجتمع آب‌درمان سبلان، آب‌درمانی ایرانیان، آب‌درمانی اترک، آب‌درمانی ائل سویی، آب‌درمانی یول سویی، آب‌درمانی دره سویی، آب‌گرم ژنرال، آب‌درمانی پهنلو، آب‌درمانی قهوه سویی، ساری سو، آب‌درمانی شفا، قره سو و چشمه آب‌گرم دالار.

از دیگر جاذبه‌ی گردشگری این شهرستان می‌توان به روستای تاریخی کنزق در ۲ کیلومتری شرق سرعین و غارهای تاریخی آن که مربوط به دوران اشکانیان می‌باشد و پیست اسکی آلوارس اشاره کرد.

خلخال

خلخال دیگر مقصد پرطرفدار اردبیل می‌باشد. جاذبه‌های طبیعی خلخال شامل آبشار نره گر، آبگرم میانسرای، آب گرم گرمخانه، تفرجگاه اندبیل، روستای برندق، روستای نمهیل، روستای کزج، شکارگاه‌های هشتجین، غار جلال آباد، غار هفت خانه یا غار یدی داملار، غار ازناو، آب گرم کوثر، شکارگاه های کوثرو غار یخگان است.

جاذبه‌های تاریخی این شهرستان نیز امامزاده عبداله کلور، حمام نصر، مقبره شیخ محمد قریشی و موزه باستان شناسی خلخال است.